Gündoğmuş'a Selam Ola
Güneşin eksik olmadığı köyden,
Sendin yıllarca bu toprağa bereket veren.
Sendin ulu çınarın gölgesinde bizi serinleten.
Güzel köy, güzel topraklara selam ola.
Bir rüzgar esti uzaktan,
Küçük toz taneleri buraya kadar geldi.
Emekçi Mehmet Dede sürerken tarlayı,
Güzel insanlar ve Gündoğmuş'a selam ola.
Bir sevdaydı bizimkisi,
Sınırları belli olmayan bir aşk.
Buram buram tezeğin kokusuydu aşk,
Ayşe annemin sobadaki odunlarıydı.
Burada bulunduk yıllarca,
Nice insanlar geldi geçti.
Güneşin battığı köy Gündoğmuş,
Maviliğine ve yeşilliğine selam ola.
Selam ola ovalalarına.
Şükürler olsun dağlarına, taşlarına.
İnsana huzur veren barajına,
Selam ola güzel köylüm, selam ola Çankırı.
Çankırı Şabanözü Gündoğmuş Köyü Tarihi
Ödek kalesinin güney doğusunda yer alan Gündoğmuş köyü Höyük Tepe, Göz Ağacı Mevkii, Kara Hacı Gediği, Koca Tepe, Hasanlı, Ağlıbayır, Bağlar Mevkii, Koruklu Burun, Sarıkız arasında yerleşmiştir. Köyün tam ortasında bir dere geçmekte olup Şabanözü’ne 11 kilometre uzaklıktadır. Köyün isminin nereden geldiği konusunda çeşitli rivayetler vardır. Köy yeni kurulmaya başladığı zamanlarda buraya gelen ve köyün alt kısmında mevcut olan Karabaş ismi ile anılan çeşmenin yanına konaklayan aşiretler burada gecelerler. Sabah namazı kılmak için kalktıklarında günün doğmuş olduğunu görerek Gündoğmuş derler. Bu ifade zamanla bu yerleşim yerinin adı olmuştur şeklindeki rivayet bunlardan biridir.
Köy, 1896 salnamelerinde 41 hane olup 154 erkek ve 126 kadın nüfusa sahiptir. Günümüzde ise 145 hane olan köyde 88 hanede 139 erkek, 145 kadın olmak üzere toplam 284 kişi ikamet etmektedir. Köye çeşitli bölgelerden ailelerin gelip yerleşmesinin yanı sıra kıtlık sebebi ile köyden göçler de yaşanmıştır. Köyde eğitim öğretim taşımalı sistemle gerçekleşmekte ve öğrenciler Şabanözü’ne gitmektedir.
Önceleri köyde tarım ve hayvancılık çok önemli bir geçim kaynağı iken eskisi kadar olmasa da köy bu özelliği hala korumaktadır. Köyde, buğday,arpa, mercimek, nohut, fiğ, pancar, yeşil fasulye yetiştirilmektedir. Daha önceki yıllarda üzüm, patates, soğan ve pirinç ekimi de yapılırken günümüzde üretim yapılmamaktadır. Köyde eskiden kilim, çuval, heybe ve hasır dokunmakta olup hasır için gerekli kamışlar Büyük Göl’den elde edilirmiş.
Köyde Şabanözü yerleşimin tipik özelliği olan taş ve kerpiç elemanlı iki katlı yapıları görmek mümkündür. Ancak diğer köylerdeki gibi betonarme yapılaşma buradaki dokuyu da tehdit etmeye devam etmektedir. Evlerin su basmanı kısmını basit ve sert taşlar oluşturur. Üst kısımlar kerpiçtir. Kerpiç olan kısımlarda ahşap da mevcuttur. Çamaşırhanenin Güney kısmı açık, diğer üç tarafı duvarlarla kapatılmıştır. Kuzey duvarı dibinde ocaklıklar ve altı adet esvap taşı vardır. Tek çeşmeden su akmaktadır ve beton oluk bulunmaktadır.
Köyde, yeni yapılmış bir cami ve bir köy konağı, köy odaları, okul binası ( kapalı ), bir selektör binası, sağlık ocağı ve ebe evi bulunmaktadır.
Cami: Mevcut cami 1968 yılında minaresi 1971 yılında yapılmıştır. 1890 yılında köy camisine imam ataması yapılması mevcut caminin eski cami yıkılarak yerine yapıldığı tezini güçlendirmektedir. Cami, kesme taştan yapılmıştır. Camiye giriş doğu yönündedir. Girişin sağından merdivenle kadınlar mahfiline çıkılır. Kadınlar mahfili iki ahşap direkle ayrılmıştır. Tavan büyük sekizgen tabana yerleşmiştir. Mihrap ve imam kürsüsü ahşaptır. Minber normal sıva ile kapatılmıştır. Camide, doğu, batı ve güney yönlerinde düzensiz bir yerleşim gösteren on iki pencere vardır. Pencereler kemerli bir görünüşe sahiptir. Minare iki şerefelidir. 1991 yılında kesme taştan yapılmıştır. Minarenin üzerine oturduğu kaide dört köşedir. Köşelerden minareye geçişte, köşeler yumuşayıp, yukarıya doğru genişleyerek minare gövdesine zemin hazırlar. Şadırvan, caminin güney kesiminde olup, dört basamaklı bir merdivenle cami avlusuna inilir.
Köy Odaları: Göbütler Odası, Kazım Aydoğmuşların ve salim Aydoğmuşların Odası, Kaynakların Odası, Göbütoğlulları( Satılmış- Kemal ) Odası, Çavuşgilin Odası, Fukaraların Odası, Ramazanoğulları Odası, Bilallar Sülalesi Odası bulunmaktadır.
Aydoğmuşların Odası: Odayı Ömer Usta yapmış. Dörtgen planlıdır. Odanın tavanı, caminin tavanı ile benzerlik göstermektedir. Sekizgenlerden oluşan motifler ortada kare oluşturarak yüzeyi kaplamaktadır. Tavan, 10 cm.lik ters havuz şeklinde yukarıya doğru derinleşmektedir. Havuz kenarlarında yan yana iki sıra halinde üçgen motifler sıralanmıştır. Duvarlar sade olup, doğu yönünde üç pencere yer alır. Pencereler dışardan kepenkle kapatılmıştır. Kuzey kesiminde ocak kısmı bulunmaktadır. Baca kaşlığı kireçtendir. Ocaklığın iki tarafında yüklük/ dolaplar yer almaktadır. Ahşap dolaplar simetrik bir duruş sergiler. Batı yönündeki dolabın bitişiğinde ‘ musafa’ adı verilen ahşap bir odunluk yer alır.
Göbütoğlu Odası: Kabile odasıdır. Diğer odayı yapan ustanın eseridir. Yalnız , suluk kısmı kuzeye, ocaklık kısmı da batıya bakmaktadır. Bu oda da diğeri gibi inşa edilmiştir. Giriş kapısı güneye bakar. Kapısı ahşap ve sadedir. Girişte suluk kısmı bulunmaktadır. Karşı duvarın dönen ahşap kapılarından birisi diğer odaya açılır.
Ramazanoğulları Odası: Oda 1962 yılında yapılmıştır. Dörtgen planlı olup iki katlıdır. Alt kısım örme, üst kısım kerpiçtir. Kerpiçler arasında dayanıklılığı sağlamak amacıyla ahşap destekler konulmuştur. Çatı kısmında boğsu uçları kaba bir şekilde şekillendirilmiştir. Boğsuların üzerini mahalli tabirle yuvalamalar kapatır. Saçak kısmı, duvardan bir metreye yakın ileri çıkmıştır. Çatı toprak malzeme ile kapatılmıştır. Odaya giriş kuzey yöndedir. İki taraftan sütun şeklinde ilerleyen duvarlar odaya iki yönden değişik bir mimari görüntü vermiştir. Batı kısmında üç, güney yönünde ise tek pencere vardır. Suluk kısmı sadedir. Ocaklık kuzey yönündedir. Ocağın iki yanında yüklük / dolaplar vardır. Odanın genel süslemeleri üçgenlerin böldüğü altıgen motifler şeklindedir. Üçgen süslemelerin yer aldığı tavanda üçgenlerin ters bir yerleşimi vardır ve tavan göbeğine bal peteği görünümündedir. Sekizgen içerisine, dıştan sekiz yarım daire, ortasında büyük bir daire ve sekizgenlerin tam ortaya gelen kısmı buradan karşılıklı kesişmeleri suretiyle bal rengi zeminde beyaz ahşap kesişmesi ile şekiller oluşturulmuştur. Odayı Ömer Usta, ahşap süslemesini ise Mustafa Usta yapmıştır.
Köyde Sülale İsimleri: Köyde Fukaraoğlulları, Kahyaoğlulları, Alkanoğlulları, Kaynaklar, Ramazanoğlulları, Aydoğmuşlar, Bilaloğlulları, Albaroğlulları, Merzifonluoğulları, Hanifioğlulları, Mehmetoğlulları, Göbütoğlulları, Keskinoğlulları, Çetinkayalar, Aktaşlar, Mahiroğulları, Cabbaroğlulları sülaleleri vardır.
Gündoğmuş Köyü Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
Dernek 1994 yılında köylülerimizin bir araya gelmesiyle kurulmuştur. Amacı köyden kente göçü azaltmak, köyü daha iyi bir yer yapıp birlik ve beraberliği artırmaktır. Her yıl yaptığı çalışmalara Yaren Geceleri, Gündoğmuş Köyü Bahar Şenliği ve iftar programlarını örnek verebiliriz. Köyün dernek binaları Ankara ili Pursaklar İlçesi'nde ve Gündoğmuş Köyü'nde bulunmaktadır.
İle Uzaklığı 51km
İlçeye Uzaklık 13 km
Rakım 1000m
Köyün Genel Bilgileri
Kuruluş Yeri Dere ve Göl Kenarı
Yerleşim Tipi Hat Köyü
Hane sayısı 120
Geçici Nüfus Sayısı 350
Yaz kış nüfusu Farklı
Yıl
2011 Erkek 92 Kadın 94
2010 Erkek 106 Kadın 104
2009 Erkek 115 Kadın 113
2008 Erkek 127 Kadın 126
2007 Erkek 139 Kadın 145
2000 Erkek 152 Kadın 192
Ahır ve Evin Aynı Binada Olduğu Haneler:
75
Tuvaleti Konut İçinde Olmayan Haneler:
20
Çöp Nereye Dökülüyor?
KURUDERE YATAĞINA
Köylü Yaylasına Çıkıyor mu?
HAYIR
Köye Turist Geliyor mu?
HAYIR
Yabancıya Toprak Satışı Var mı?
HAYIR
Göç Eden Aileler Var mı?
EVET
Su Tesisini Yapanlar:
İL ÖZEL İDARESİ
İçme Suyunun Kaynağı:
SONDAJ KUYU
Sağlık Hizmeti:
İLÇEYE GİDİLİYOR
Başlıca Gelir Kaynakları
TARIM
HAYVANCILIK
Alışverişte Tercih Sırası
İLÇE
Kışlık Kullanılan Yakıtlar
ODUN
KÖMÜR
TEZEK
KOYDES Projesi-Yararlanılan Hizmetler
SU
Köyün Araç Bilgileri Araçlar Sayı
OTOBÜS
1
MİNİBÜS
1
OTOMOBİL
10
TRAKTÖR
60
Sağlık evi yok.
PTT şubesi yok.
Elektrik var.
Telefon hattı var.
Her ailede çamaşır makinesi yok.
Pazar kurulmuyor.
İlköğretim okulu var faal değil.
Su şebekesi var.
Tv yayını var.
İnternet yok.
Cep telefonu çekiyor Turkcell
Güneş enerjisi kullanılıyor.
Yorumlar